Krąg biblijny – zbiór esejów, opowiadań i innych krótkich form Romana Brandstaettera poświęconych tematyce biblijnej, wydany w 1975 roku. Książka ma charakter osobistych refleksji, rozmyślań i wyznań, dla których inspiracją było spotkanie autora z Pismem świętym: najpierw Starym, a później (wraz z konwersją na katolicyzm Nowy Testament, Współczesny Przekład – protestanckie tłumaczenie Nowego Testamentu z języka greckiego na współczesny język polski. Opracowane przez Komisję Przekładu Nowego Testamentu, z inicjatywy Brytyjskiego i Zagranicznego Towarzystwa Biblijnego. Potocznie znany jest jako „przekład dynamiczny”. Pobierz Biblia, szkoła średnia, klasa 1 i więcej Notatki w PDF z Język polski tylko na Docsity! Biblia Słowniczek Kosmogonia - (Kosmos grecki świat, wszechświat, ład) [goonos - gr. - pochodzenie, wszechświat, świata) Apokalipsa - (gr. Apokalipsis - objawienie) - bibijny gatunek iteracki opisujący tajemnice czasów ostatecznych i sensu dziejów. Biblia Leopolity była przekładem dość wolnym i nie uzyskała aprobaty kościelnej. Biblia Jakuba Wujka to katolicki przekład całej Biblii na język polski opublikowany w 1599 roku. Jest to przekład najpopularniejszy, funkcjonujący przez wieki aż do tzw. Biblii Tysiąclecia, którą wydano w roku 1965 pod redakcją benedyktynów tynieckich. najważniejsze informacje z Biblii biblia drobric 105:1 ktorc historic poslacic biblijnc trzcba znaé piynqcc ch ksiqgi .cs riajixozmqszc cziowmka, dobra 21:), Nowy Testament zawiera wspomnienia czynów i słów Jezusa, a także informacje o początkach Kościoła, który powstał po Jego śmierci. Podsumowanie Biblia jest wielokulturowym, wielojęzycznym i wielowiekowym kompendium tekstów religijnych napisanych między IX wiekiem p.n.e. a I wiekiem n.e. W skład Biblii wchodzą Stary Testament . Pismo Święte Nowego Testamentu i Psalmy. Najnowszy przekład z języków oryginalnych z komentarzem, opracował zespół biblistów polskich z inicjatywy Towarzystwa Świętego Pawła, Edycja Świętego Pawła, Częstochowa 2005, ss. 864, cena 39 zł. Przekład Nowego Testamentu i Psalmów wydany z inicjatywy księży paulistów jest pierwszą częścią i zapowiedzią nowego, kompletnego przekładu Biblii na język polski. Będzie to już czwarty taki przekład w czasach nowszych, po Biblii Tysiąclecia (od 1965), Biblii Poznańskiej (od 1973) i tłumaczeniu biskupa Kazimierza Romaniuka (całość 1997) — albo nawet szósty, jeśli uwzględnić przekład Brytyjskiego i Zagranicznego Towarzystwa Biblijnego (1966-75, bez ksiąg greckich Starego Testamentu, dodawanych potem za Biblią Tysiąclecia), oraz przekład ekumeniczny, który może zostać ukończony wcześniej (NT i Psalmy 2001). Nie tak dalekie od kompletności są też przekłady rozsiane po tomach seryjnych komentarzy biblijnych. W tej sytuacji rodzi się pytanie o potrzebę nowego przekładu, a następnie o jego miejsce na tle dotychczasowych. Na początku zauważmy, że sama mnogość przekładów jest pewnym dobrem. Oryginalnego tekstu nie da się w pełni oddać; z powodu różnic między językami zdania przetłumaczone albo nie przekazują wszystkiego z oryginału (tak się dzieje przy przekładach bardziej literalnych), albo też dodają do tekstu nieco interpretacji (przekłady swobodne i parafrazy). Kto nie zna języka oryginału, a chce upewnić się co do znaczenia tekstu, powinien więc porównywać różne przekłady. Tymczasem w Polsce nie tylko laicy, ale i duszpasterze oraz studenci teologii przeważnie zadowalają się samą Biblią Tysiąclecia i reagują zaskoczeniem na odmienne brzmienie pewnych tekstów w innych przekładach, a czasem wręcz nie bardzo zdają sobie sprawę z ich istnienia. Mało znany pozostaje fakt, że w ankiecie biblistów polskich z 1999 r. to nie Biblia Tysiąclecia została uznana za najlepszy przekład polski, lecz Biblia Poznańska. Zatem każdy nowy, wartościowy przekład z natury rzeczy poszerza znajomość Pisma Świętego. Czym wyróżnia się najnowszy przekład? Wzorem dla niego były powstałe w wielu krajach „Biblie pastoralne”, przygotowywane z inspiracji tego samego zgromadzenia paulistów. Są to tłumaczenia ujęte w języku przystępnym i opatrzone dość obszernymi objaśnieniami ujętymi w formie przydatnej dla zwykłego czytelnika i duszpasterza. Na tle dawniejszych tłumaczeń, a szczególnie Biblii Tysiąclecia, obecne okazuje się więc nieco mniej dosłowne, ale za to bardziej zrozumiałe i jaśniejsze. Największa różnica występuje w listach św. Pawła, których styl w Biblii Tysiąclecia nie zawsze jest komunikatywny. Bibliści preferują zwykle przekład bardziej dosłowny, odpowiedni na wykładzie z egzegezy i jedyny właściwy dla komentarza naukowego czy synopsy. Jeśli jednak zwykły czytelnik ma otwierać Pismo Święte z pożytkiem i radością, musi ono być ujęte w słowach dla niego zrozumiałych. To samo dotyczy czytań liturgicznych. W przypadku słów stosunkowo prostych jest oczywiście możliwe oddanie ich dosłownie i zarazem przystępnie. Z tych zapewne względów przekład Ewangelii w omawianym wydaniu wypadł dosłowniej niż reszta. Jednakże w przypadku tekstów trudnych należy na powszechny użytek wybrać ujęcie jaśniejsze, choćby i mniej dosłowne. Takie bowiem będzie szerzej czytane i przyswajane. Tłumaczenie swobodniejsze może zagrażać wierności. W dawniejszych polskich przekładach tego typu spotkamy luźne parafrazy (NT Seweryna Kowalskiego), a płynniejszy język kryje niestaranność (Biblia biskupa Kazimierza Romaniuka). W omawianym przekładzie tego niebezpieczeństwa w zasadzie uniknięto. Przekład jest wierny, choć niekoniecznie dosłowny. Na ogół nie popada bowiem w parafrazę. Efekt jasności osiągany jest przez budowę zdania, szyk i składnię, oraz przez nowocześniejsze słownictwo („kobieta” zamiast „niewiasty”, „zarządca” a nie „szafarz”). Pracując nad szykiem i rytmem zachowano poetycki charakter psalmów. Pod tymi względami przekład pastoralny przewyższa Biblię Tysiąclecia, a także dość podobne do niej wydanie ekumeniczne. W wielu przypadkach góruje też nad Biblią Poznańską, która pod względem metody tłumaczenia jest mniej jednolita. Jeśli dosłowne oddanie było wystarczająco jasne, tłumacze wcale od niego nie stronili, np. w Mt 5, 5: Szczęśliwi łagodni, ponieważ oni odziedziczą ziemię, brzmi jaśniej i ściślej niż w BT: Błogosławieni cisi, albowiem oni na własność posiądą ziemię. W Ojcze Nasz mamy „długi” a nie „winy” (inna sprawa, że w tym miejscu zalecałbym użycie katechizmowego brzmienia modlitwy, z przekładem własnym w nocie). Gr. misthos to słusznie „zapłata”, a nie „nagroda”. Z uzasadnionych przekładów swobodnych wymienię nie zwalczajcie zła złem w Mt 5, 39; BT głosi w tym miejscu bierny pacyfizm (nie stawiajcie oporu złemu), podczas gdy Jezusowi chodziło o to, by się nie mścić. Tłumacze wykorzystali szansę, jaką było istnienie szeregu innych nowszych tłumaczeń różnego typu. Widać, że uważnie czytali przekłady bardziej dosłowne, szukając sposobów, by je uczynić zgrabniejszymi i jaśniejszymi. Mogli konsekwentnie skorzystać z najnowszego wydania krytycznego (Nestle-Aland wyd. 27). Przekład ten jest rzeczywiście „najnowszy”, w tym sensie, że z pożytkiem wykorzystał uprzednie. Mimo to, można by oczywiście zaproponować pewne poprawki. Tytułem przykładu: w Mt 5,22 niesłusznie przetłumaczono gr. more jako „bezbożniku”, gdy znaczy to „głupi” (w zdaniu chodzi o to, że ta sama obelga jest z jednej strony karana przez sąd ziemski, z drugiej przez Boży). Zalecałbym, by nie upraszczać, jak w Mt 5,28: Każdy, kto pożądliwie patrzy na kobietę. Lepiej byłoby: kto przygląda się kobiecie, aby jej pożądać: chodzi o działanie celowe, a nie odruchowe; ponadto w kontekście kwestii zdrady małżeńskiej gr. gyne oznacza raczej mężatkę niż kobietę w ogóle. Mało zrozumiałe zdanie z 2 Kor 6,14: Nie dźwigajcie obcego jarzma z niewierzącymi, brzmiałoby trafniej i aktualniej tak: Nie chodźcie z niewierzącymi w cudzym zaprzęgu. W J 5,9 niesłusznie mowa o Synu i Ojcu z dużej litery, gdyż występuje tam przykład z życia rodzinnego (synek lubi imitować zajęcia taty). Potem dopiero został on w tekście Ewangelii zastosowany do Osób Boskich. W Mk 1,43 zatarto (jak w BT) nieoczekiwany gniew Jezusa. Ps 80,16 jest niejasny, w BT było lepiej. W stronę uwspółcześniania języka można było pójść dalej. Termin „cudzołóstwo”, który całkowicie znikł z języka codziennego, należało stale, a nie sporadycznie, zastępować zwrotem „zdrada małżeńska”, tam gdzie jej dotyczy. Analogicznie zamiast „dziękczynienia” może być „podziękowanie”, a zamiast „zstępującego”, „schodzący”. Jak w Biblii Tysiąclecia przyjęto pisownię wszystkich zaimków odnoszących się do Boga i Jezusa z dużej litery. Jest to niestety ortografia wprowadzona sztucznie, wbrew dawniejszej tradycji (od czasów Wujka po Dąbrowskiego), sprzeczna też z zasadami przyjętymi w wydaniach Biblii w innych językach. Niesłusznie więc uchodzi za normatywną. Masowy czytelnik nie jest nawykły do tekstów kościelnych i odbiera ją jako męczącą i dziwaczną, i ma rację, bo Jezus nie mówił przecież o sobie „Ja” i „Mnie” z dużej litery! W językach oryginalnych zaimki wcale nie są akcentowane. Przyjęte rozwiązanie nie wynika z wierności oryginałowi, lecz z pewnej maniery, a szkodzi przystępności dla ogółu, która była ważnym celem przekładu. Metoda pracy była bardziej zespołowa niż przy przekładach dawniejszych. Pierwsza propozycja tłumacza była recenzowana przez kilka osób i przepracowywana wspólnie z redaktorami naukowymi. Podobną metodę zastosowano z powodzeniem w wielu przekładach obcych, jak Einheitsübersetzung czy New English Bible. Pozwala ona pogodzić koncepcję tłumacza z twórczym, krytycznym wkładem innych i nadać całości wystarczającą jednolitość. Pozwala też uniknąć pomyłek, których samotny tłumacz nie jest w stanie do końca się ustrzec. Towarzyszyły tej pracy staranne korekty. Była to tym samym metoda czasochłonna i pracochłonna, gdyż praca nad przekładem trwała blisko 9 lat i zaangażowała sporą grupę biblistów (lista różnych współpracowników zajęła prawie stronę, więc jej nie cytuję). Ten wkład pracy przyniósł owoce. Ze względu na znaczną rolę rewidujących przekład oraz redakcji naukowej, nie podano przy księgach, kto był ich głównym tłumaczem względnie autorem objaśnień. Wydaje mi się, że taka informacja powinna jednak zostać zamieszczona, może gdzieś na końcu tomu. Bardzo ważną część tego wydania stanowią dość obszerne objaśnienia. Są one kilku rodzajów. Przed księgami znalazły się dwustronicowe wprowadzenia, przedstawiające kwestie historyczne, literackie i teologiczne. Odpowiadają one aktualnemu stanowi wiedzy i są ujęte przystępnie. Co najwyżej proponowałbym wyraźniej i więcej napisać o zastrzeżeniach przeciw Pawłowemu autorstwu listów pasterskich (o Kol i Ef napisano trafnie). Więcej uwag miałbym do wprowadzeń do całości. Rozdzialik Zanim zaczniesz czytać Biblię lepiej by pasował na początku niż na końcu. Nie należało sugerować (s. 15), że NT spisali zasadniczo sami apostołowie. Przy Ewangeliach (s. 17-18) zbędne są uwagi o Griesbachu, natomiast należało je porównać z biografiami starożytnymi i odnotować włączone w nie małe formy literackie, przypowieści i inne. Po bokach tekstu umieszczono odsyłacze do tekstów paralelnych oraz mniejsze noty w kwestiach szczegółowych. Na dole strony natomiast znajdują się kilkuzdaniowe objaśnienia do kolejnych perykop. Unikają one parafrazowania tekstu, które jest plagą wielu komentarzy. Skupiają się na jego przesłaniu, jak też wskazują i wyjaśniają zawarte w perykopie trudności. Uczulają na sens przenośny. Informacje są dobrze dobrane i prawie zawsze trafne (aczkolwiek np. w Mt 5,43 nie należało utożsamiać nierządu, czyli prostytuowania się, z małżeństwem między krewnymi). Język objaśnień jest przystępny, czasami tylko wkradł się styl akademicki: Kazanie na Górze w warstwie literackiej jest dziełem ewangelisty, który wykorzystał treść nauki Jezusa pielęgnowanej przez pierwotny Kościół (s. 27). Lepiej byłoby: Ewangelista zbudował Kazanie na Górze z pojedynczych nauk Jezusa, przekazywanych ustnie w Kościele pierwotnym. W notach do psalmów bardzo brakuje ich numerów łacińskich. Na końcu tomu znajduje się krótki słownik z encyklopedycznymi objaśnieniami 96 najważniejszych pojęć, tabela chronologiczna i kilka mapek. W tej części poprawiłbym zwyczajowe, ale zbyt wczesne datowanie Abrahama z ok. 1850 r. na XV w. przed Chr. itd., jak też dodałbym prawdopodobną datę ukrzyżowania 7 IV 30 r. Przydatny byłby również niedługi indeks, mała konkordancja, wzorowana np. na Einheitsübersetzung. Podzielenie objaśnień na kilka kategorii w połączeniu ze zwięzłością języka pozwoliła przekazać dużo wiadomości bez zbytniego zwiększania objętości dzieła. Przejrzystości sprzyja forma graficzna stron, generalnie udana, aczkolwiek trzeba przywyknąć do żywej paginy na dole. Odnotujmy jeszcze ładną okładkę, która łączy tradycję z nowoczesnością. Pod względem jakości objaśnień wydanie to wypada wyraźnie lepiej niż inne. Biblia Tysiąclecia i wersja biskupa Romaniuka są daleko uboższe w komentarze, a wydanie ekumeniczne nie ma ich prawie wcale. Biblia Poznańska zawiera przy NT nieco więcej objaśnień, ale mają w dużej mierze cechy skróconych not naukowych, a nie charakter pastoralny. Podział całości na cztery tomy czyni ją niepraktyczną dla zwykłych wiernych, Ponadto powstała ona ponad trzydzieści lat temu. Łącznie prowadzi to do konkluzji, że mimo pewnych usterek, łatwych do usunięcia w następnych wydaniach, właśnie ten najnowszy przekład wydaje się najbardziej w tej chwili godnym polecenia szerokiemu gronu czytelników polskim tłumaczeniem Pisma Świętego. Należy go też uznać za niezbędny dla duszpasterzy, studentów teologii i członków ruchów religijnych. Powinien zostać dopuszczony do czytania w liturgii. Od czasu pojawienia się Biblii Tysiąclecia i Poznańskiej stanowi najważniejsze wydarzenie na polu polskich przekładów biblijnych. Michał Wojciechowski, Olsztyn (w dniu św. Hieronima, 30 IX 2005) Źródło: Collectanea Theologica 75: 2005 nr 4, Wykorzystano w Opoce za zgodą Autora opr. mg/mg IFL-Polska pragnie przekazywać przesłanie Pisma Świętego jak najlepiej i jak najwierniej. Pragniemy to robić rzetelnie, w sposób przejrzysty i praktyczny, aby pomóc w lepszym zrozumieniu planu, jaki Bóg ma dla człowieka. Ludziom wierzącym pragniemy wskazywać na ich rolę w świecie pełnym potrzeb, niebezpieczeństw, wrogości i się więcej Liceum PolskiMatematykaChemiaFizykaInformatykaAngielskiNiemieckiFrancuskiGeografiaBiologiaHistoriaWOSWOKPOReligiaMuzykaPlastyka Gimnazjum PolskiMatematykaChemiaFizykaAngielskiNiemieckiHistoriaBiologiaGeografiaWOSMuzykaPlastykaReligiaZAMÓW PRACE Biblia - najważniejsze informacje Stary i Nowy Testament tworzą razem Biblię (Pismo Święte). Księgi Starego Testamentu przedstawiają stworzenie świata, losy narodu izraelskiego i przymierza, jakie przez Mojżesza i Abrahama zawarł z nim Bóg - Jahwe, oraz pisma proroków. Składa się z 46 ksiąg. Nowy Testament obejmuje Ewangelie, Dzieje Apostolskie oraz Apokalipsę. Składa się z 27 ksiąg. Przez wieki Biblia była natchnieniem dla artystów. Malarze, rzeźbiarze, kompozytorzy, twórcy literatury i filmu do dziś nawiązują do Pisma Świętego. Biblia, uważana dziś za księgę nad księgami powstawała przez 1500 lat. Język Biblii: Stary Testament został spisany po hebrajsku, aramejsku i grecku (oryginały zaginęły). Nowy Testament spisano w języku greckim. Niektóre fragmenty po aramejsku. Tłumaczenia Biblii: pierwsze greckie tłumaczenie to Septuaginta (tłumaczenie siedemdziesięciu) - III-IV wiek. Pierwsze łacińskie tłumaczenie to Wulgata - koniec IV w. n. e. przekład św. Hieronima. Polskie tłumaczenie Biblii to Biblia Jakuba Wujka. Zwischen Traditionalismus und Geist der Zeit. Zwischen Traditionalismus und Geist der Zeit. Die Welt geht immer voran, das knnen wir berall sehen: an den Autos, in der Wissenschaft, in der Technik. Aber auch in der kleinsten Einheit des Daseins ist es deutlich erkennbar: die traditionellen Rollen in den heutigen Familien haben sich eigentlich nicht berall verndert. Klaus K... Biografia - Adam Mickiewicz Biografia - Adam Mickiewicz Urodził się roku w Zaosiu pod Nowogródkiem, zmarł roku w Stambule. Pochodził z rodziny drobnoszlacheckiej. Po studiach na wydziale Literatury Uniwersytetu w Wilnie uczył w szkole powiatowej w Kownie. Był współzałożycielem Towar... Obleńce inaczej robaki obłe Obleńce inaczej robaki obłe Obleńce są to robaki obłe, bezkręgowce, wolno żyjące, jak i pasożytnicze. Ciało obleńców jest wydłużone, cylindryczne lub workowatego kształtu, okryte oskórkiem wchodzącym w skład wora skórno - mięśniowego stanow... Zarys powstawanie Sanktuarium Matki Bożej Królowej Polski Zarys powstawanie Sanktuarium Matki Bożej Królowej Polski Ziemia Świętokrzyska - prastare miejsce kultu Relikwii Krzyża Chrystusa w Sanktuarium na górze Łysiec (Łysa Góra) , stała się pod koniec drugiego Tysiąclecia miejscem kultu Jego Matki Bolesnej Królowej Polski w Sanktuarium w K... Streszczenie - Krzyki nocne- Herling Grudziński streszczenie Streszczenie - Krzyki nocne- Herling Grudziński streszczenie To jeden z rozdziałow opatrzony cytatem z "Zapisków martwego domu" "My, ludzie bici-mówili- mamy odbit wnętrzności, oto dlaczego krzyczymy po nocach" Autor prowadzi rozważania o głodzie, którego nie da się oszuk... Umowa agencyjna Umowa agencyjna Umowa agencyjna należy do umów o wiadczenie usług a dokładniej do umów porednictwa. Dokładna definicja znajduje się w art. 7581 "Przez umowę agencyjn przyjmujcy zlecenie - agent zobowizuje się, w zakresie działalnoci swego przedsiębiorstwa, do stałego ... Przedstawienie obyczajów szlacheckich w XVII wieku. Przedstawienie obyczajów szlacheckich w XVII wieku. Wiek XVII decydująco wpłynął na mentalność narodową i kulturę szlachty polskiej. Brać szlachecka utworzyła swoją obyczajowość, a także własną kulturę materialną, sięgając zarówno... Studia AdministracjaHistoriaPolitologiaPrawoSocjologiaPolitykaEtykaPsychologia DziennikarstwoFilozofiaPedagogikaEkonomia Rachunkowo¶ćLogistykaReklamaZarz±dzanieFinanseMarketingStatystykaTechniczneInformatyczneAngielskiNiemieckiArchitekturaMedycynaRehabilitacjaTurystykaKosmetologia studia szkoła streszczenie notatka ¶ci±ga referat wypracowanie biografia opis praca dyplomowa opracowania test liceum matura ksi±żka Słowo Biblia pochodzi ze słowa greckiego biblion i oznacza zwój papirusu, księgę. Biblia została przetłumaczona na 1500 języków i dialektów. Cała Biblia została napisana w okresie obejmującym więcej niż 1500 lat. Jest to praca około 40 autorów, z najróżniejszych zawodów: rolnicy, rybacy, a nawet sławni królowie. Stary Testament został napisany w języku hebrajskim, z wyjątkiem niektórych wersetów z Ezdrasza, Jeremiasza i Daniela, które zostały napisane w języku aramejskim. Nowy Testament został napisany w języku greckim. Pierwszy kompletny przekład Biblii na język angielski zostało wykonane przez Wycliffa w 1380 roku. Martin Luther był pierwszym tłumaczem Biblii na język niemiecki. W bibliotece uniwersyteckiej w Getyndze, w Niemczech, jest Biblia, która została napisana na 470 liściach palmowych. Najstarsza księga Biblii to Księga Rodzaju. Uważa się, że została napisana przez Mojżesza, gdy był na pustyni. Pierwszy Psalm znajduje się w 2 Księdze Samuela 1:19-27, jest to lament Dawida nad Saulem i jego synem Jonatanem. Biblia zawiera 1189 rozdziały i wersety. W Księdze Estery werset 08:09 jest najdłuższym wersetem w Biblii. Największy rozdział Biblii to Psalm 119. Ostatnia księga Biblii, jaka została napisana to 3 List Jana. Najmniejsza księga to 2 List Jana. Księga Izajasza jest jak mała Biblia: ma 66 rozdziałów, pierwsze 39 piszą o przeszłości, a pozostałe 27 mają obietnicę przyszłości. Wszystkie wersety Psalmu 136 kończy się tym samym refrenem: "Albowiem na wieki trwa łaska jego". Judasz był jedynym z dwunastu apostołów, który nie był z Galilei. Wiersze 8, 15, 21 i 31 Psalmu 107 są identyczne. Matuzalem, najstarszym człowiekiem w Biblii, zmarł przed ojcem, Enoch, który wstąpił do nieba. Lot był ojcem i dziadkiem Moaba i Ben-Ammi, ponieważ córki Lota współżyły ze swym ojcem (Rdz 19:36-38). 42000 ludzi straciło życie, nie wiedząc, jak wymawiać słowo Shibboleth (Sdz 12:5,6) Adam nie miał matki. Jedyny wiek kobiety, jaki jest wymieniony w Biblii, to wiek Sarah (Rdz 23:1) Pierwsza operacja została przeprowadzona przez Boga, gdy wyjął żebro Adama (Rdz 2:21-22) Oprócz Jezusa, tylko Eliasz i Mojżesz pościli 40 dni i 40 nocy. (1 Krl 19:8; Pwt 9:09) Psalm 119, najdłuższy w Biblii, jest akrostychem. 176 znaki są podzielone na 22 sekcji po osiem znaków każda, odpowiadających każdej z alfabetu hebrajskiego. W Gat był człowiek wielkiego wzrostu, który miał 6 palców u każdej ręki i każdej stopy (2 Sm 21:20) Eliasz tak jak Jezus na pustyni miał przywilej jedzenia posiłku przygotowanego przez anioła. Istnieje wiele interesujących faktów odnoszących się do statystyki z Biblii. Jedną z liczb w Biblii jest 7. Wśród Hebrajczyków uznawano ją za świętą i symbol doskonałości. Noe miał 600 lat, kiedy skończył Arkę. Mądry Salomon stworzył ponad trzy tysiące przysłów. Werset, który jest w centrum Biblii to Psalm 118. Jest 594 rozdziałów przed i po Psalmie 118. Psalm 119 ma 176 wersetów. Psalm 117 jest najkrótszym rozdziałem w Biblii, ma dwa wersety. Największą księgą Biblii są Psalmy, ma 150 rozdziałów. Paweł, wielki apostoł pogan, został ścięty w Rzymie na zlecenie tyrana N Czytając i studiując Pismo Święte, zwracamy się przede wszystkim ku jego treści, ku jego przesłaniu. Staramy się zrozumieć je w momencie powstawania, gdy autorzy biblijni pod natchnieniem Boga ludzkimi słowami spisywali Jego słowo. Potem chcemy odnieść słowa biblijne do sytuacji dzisiejszej. Biblia ma jednak także własne dzieje. Wypełnia je najpierw historia jej powstawania, a potem czytania i tłumaczenia. Na nasze rozumienie Pisma Świętego mają wpływ tak jego pierwotna forma wyjściowa, jak i wielowiekowe doświadczenie chrześcijan, którzy czytali słowo Boże, tłumaczyli je, objaśniali i modlili się jego słowami. Historia Biblii zajmuje się właśnie tymi dziejami, począwszy od czasu powstawania ksiąg Starego i Nowego Testamentu, przez ustalenie kanonu, upowszechnianie Biblii w czasach rękopisów, wpływy reformacji, aż do epoki współczesnej. Bogate ilustracje pozwalają poznać kształt zewnętrzny ksiąg biblijnych na różnych etapach historii. Wiadomości są przy tym podane w sposób niezwykle przystępny. Ze względu na osoby autorów książka ta ma charakter ekumeniczny: łączy katolicką i protestancką tradycję czytania Pisma Świętego. Nie różnią się one jednak zasadniczo, gdyż uznanie Biblii za źródło wiary i teologii wspólne jest wszystkim wyznaniom chrześcijańskim. Tłumaczenie i rzetelne objaśnianie Biblii z natury rzeczy stanowi ich wspólny mianownik. W książce poznajemy więc tradycję starożytną, która czciła Pismo Święte jako słowo Boże i opierała na Piśmie Świętym teologię, liturgię i życie chrześcijańskie. Poznajemy średniowiecze, w którym treść Biblii była przekazywana w dużym stopniu przez sztukę. Poznajemy entuzjazm protestantów dążących do zapoznania każdego z orędziem biblijnym, a wreszcie drogi Pisma Świętego w czasach nam bliższych. Reformacja protestancka podzieliła Kościół, ale faktycznie stało się to z przyczyn innych niż zainteresowanie Biblią! Równolegle do tych zjawisk, od czasów renesansowych humanistów, nabrały większego znaczenia naukowe studia biblijne: filologiczne i historyczne. W obecnych czasach upowszechnianie Pisma Świętego i wiedzy biblijnej staje się coraz bardziej przedsięwzięciem ekumenicznym. Do wydania polskiego Historii Biblii dodano rozdziały i ilustracje przydatne dla polskiego czytelnika. Zawierają one informacje o rękopiśmiennych przekładach Biblii na język polski, o tłumaczeniach z XVI wieku i o tłumaczeniach nowszych. Problemy tłumaczenia tekstów biblijnych zilustrowano, gdzie to było potrzebne, przykładami polskimi, a nie angielskimi. Polska edycja tej znakomitej książki zawiera też uzupełnienia uwzględniające studia nad Biblią z lat ostatnich. Można więc sądzić, że ta kolejna ważna publikacja biblijna Oficyny Wydawniczej „Vocatio” dobrze posłuży upowszechnianiu wiedzy biblijnej w Polsce. prof. Michał Wojciechowski Uniwersytet Warmińsko-Mazurski Książka niedostępna

informacje o biblii na polski